Duydum Ki Bir Kızın Olmuş 11

Türkü, Türkiye’nin sözlü geleneğinde, bir ezgi ile söylenen ahali şiirlerinin her çeşidine verilen ad. Türkü sözcüğü, Türk adının sonuna, ilgi eki olan “î” ekinin getirilmesiyle ortaya çıkmıştır. “Türkî”, Türk ile ilgili ve Türk’e özgü mazmunında da kullanılır.

Türkü, kendine özgü ve belli başlı bir ezgi ile söylenen, hece ölçüsüyle makaslamaklan ve giderek anonimlehandan bir nazım biçimidir. ırlamakler anne flaşörklerle, onu izleyen nakaratlardan oluşur. ırlamaklerdeki flaşörklere (üçlük yahut ikilik de olur) “bent” adı verilir. Nakaratlar ise ahali dilinde “saz” ve “kavuştak” olarak adlandırılır. Kavuştaklar her ezgiden sonrasında yeniden edilen ikilik (evet da daha çok) dizelerdir.

ırlamaknün belli başlı bir şekli yoktur. Bir koşma, bir semai, bir destan evet da rastgele bir ahali şiiri türkü ezgisiyle söylendiğinde türkü olabilir. Bu yüzden türkü tipinin en sarih özelliği melodisidir. ırlamakler hece ölçüsünün her sözıbıyla söylenir. Doğrusu hece adetsı itibarıyla bir sınırlama imkânsız.

ırlamaklerin kocaman çoğunluğu anonimdir evet da ağızdan ağza söylenirken söyleyeni kaybolmuşdolaşma. ırlamakler bu şekilde ahaliın orospuı olurlar ve ahaliın her kesimine seslenme eden sanat adamılar tarafından albümlerde, konserlerde ve canlı performanslarda kullanılan yaygın bir müzik türüdür. ırlamakler çoğu defa, bir tabiat vakaı evet da bir kahramanlık kontrasında doğar ve yayılırlar. ırlamakler, doğdukları bölgenin özelliklerini koruyamazlar. Taşındıkları bölgelerde kişilerin, zemin adlarının, ayrıca mevzuların birlikte değişmiş olduğu görüldüğü için, nerede doğduklarını saptamak takatleşir.

Mahmut Ragıp Gazimihal, ezgilere için usulsüz ve usullü türküler olarak dü başkalık yapar. Usulsüz olanlar; divan, bozlak, koşma, hoyrat ve Çukurova’yı içine düz uzun havalardır. Usullü olan türküler grubunda ise alelumum temsil havaları zemin tuzakır ki bunlara Konya’da oturak havası, Şanlıurfa’da melez tarz adı verilmektedir.

Türklerde maslahatlenen konulara için de sınıflama karşılayıcı yazarlar vardır. Konularına için türküler:

Ninniler
Çocuk türküleri
Huy türküleri
Aşk türküleri
Kahramanlık ve askerlik hizmeti türküleri
Resim türküleri
İş türküleri
Alınlıklı türküleri
Ölüm türküleri (Ağıt)
Katakulli türküleri
Beğeni ve efsanevi türküleri
Efe ve derebeyi türküleri
Cinayetler ve acıklı olaylarla alakalı türküleri
Güldürücü türküleri