Tarih Bilimi Nedir 7

Gün, geçmiş zamanın incelenmesi bilimidir.[2] “Gün”, geçmiş zamanda olan vakaların incelenmesinin taliı gün, bu olaylarla müntesip bilgilerin ayyaşfi, toplanması, organizasyonu, sunumu ve yorumlanması ile de ilgilenen bir şemsiye terimdir.[3]

İnsan veya sima-dışı başkalıkı gözetmeksizin, belde ve bugün aralığının kestirildiği bir geçmiş bugün dilimde, amil-sonuç ilişkisi kurup, belge ve bulgular eşliğinde bilgiler toplayan bir akademik disiplin olan gün, rastgele bir ilim kümesine dahil edilmez; çünkü gün, her düzlükın geriini inceleyebilecek kadar geniş bir disiplindir. İnsanlık gerii lügat konusu evetğunda, yazının icadından önceki zamanlara “gün öncesi” denir.

Günî inceleme, geçmiş zamandaki olaylara ilişik bütün bilgilerin, vakaların vuku bulmuş olduğu dönemin şartları bölüm önüne düzenınarak, olanaklı evetğunca nesnel bir şekilde sunulması ile oluşur. Gün, yaşanan vakaların bir daha evetşanabilmesi kabilinden bir muhtemellık olmadığından doğa bilimlerindeki kabilinden deney ve gözleme dayanamaz.

Gün sözcüğünün Batı dillerindeki şerik karşıtlığı, Grekçe: ἱστορία, historiá (demeı “anket”) teriminden türemiştir.[4] İyonya lehçesinde bildirme, ses seda alıntı vasıtasıyla fen edinme anlamlarında kullanılan lafız, Attika lehçesinde görerek, tanık olarak bilme anlamlarının taliı gün çok daha geniş bir deme dâhilğiyle fizik, coğrafya, astronomi, bitki ve efsanevi bilgisi ve hatta anbean doğa bilgisini kapsayacak şekilde kullanılmıştır. Edward Carr’ın tanılamamıyla gün, “doğrulanmış olgular kümesi”nden gayrı bir şey değildir.[5]